.

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2016

Η ΝΕΑΝΙΚΗ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ (ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ) TO ΥΠ' ΑΡ. 1 ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

      
       Για την αποϊστορικοποίηση ενός (ακόμα) εθνικού μύθου 


    Η αντίληψη ότι η εγχώρια αριστερά βρισκόταν ανέκαθεν πίσω από κάθε "προοδευτική" και "εθνική" διεκδίκηση (και γι' αυτό αποτελούσε ανέκαθεν τη μεγαλύτερη απειλή για τις δυνάμεις τής εκάστοτε οπισθοδρόμησης) παραμένει στην Ελλάδα εξίσου διαδεδομένη με τη παρά φύσιν ζεύξη του "ελληνοχριστιανισμού" και του "εθνοσωτήριου" ρόλου της εκκλησίας στην επανάσταση του 1821. Με τη συνταγή αυτή έχουν κατασκευαστεί εθνικοί νεομύθοι όπως η "εθνική αντίσταση", οι οποίοι έχουν πλέον ενσωματωθεί αρμονικότατα στον πολυθραυσματικό κορμό ενός -εσαεί οξύμωρου- επισήμου ψευδοϊστορικού αφηγήματος ("ελληνικότητα του Βυζαντίου", ρωμηοσύνη, "ελληνοχριστιανισμός", "κρυφό σχολειό", "έπος του '40", "εθνική συμφιλίωση" κλπ.), όχι μόνο ξεπλένοντας τα εκάστοτε αποκαλυπτόμενα ιστορικά "άπλυτα" του Συστήματος, αλλά και "μπαζώνοντας" (με τις αριστερές ευλογίες, μάλιστα) τα αναπόφευκτα χάσματα στην "εθνική συνέχεια" της Μυθοπλασίας του.
   Σχετικά με το πραγματικό μέγεθος της απειλής που η αριστερά αντιπροσώπευσε για την χούντα της περιόδου 1967-1974, η ιστορική αλήθεια είναι ότι η χούντα -και σύμπαν το εκφραζόμενο μέσω αυτής ελληνοχριστιανικό μόρφωμα- έφτασε προοδευτικά στο σημείο να αντιλαμβάνεται ως μεγαλύτερη απειλή την ύπαρξη ενός συγκεκριμένου κομματιού τής εγχώριας νεολαίας (τους τότε υποτιμητικά αποκληθέντες "γιεγιέδες", ή "τεντυμπόυδες", ή "χίππιδες" κλπ.), παρά την καταφανώς νικημένη σε όλα τα πεδία (όπως εξάλλου αποδείχτηκε και από τα αμέσως μεταδικτατορικά εκλογικά ποσοστά της) αριστερά: μια αριστερά τής οποίας τα "κυριακάτικα κηρύγματα" και οι "εκθέσεις ιδεών"  δεν κατάφερναν (όπως δεν καταφέρνουν και σήμερα) να συγκινήσουν (βλ.: χειραγωγήσουν) τήν -υπό τής ιδίας εκτιμώμενη ως δυνητική- νεανική πελατεία της.
 Εξάλλου σχετικά με το τί εξελάμβανε ως υπέρτατη απειλή η χούντα, μόνοι αρμόδιοι να αποφανθούν είναι οι ίδιοι οι αξιωματούχοι της μέσω των εγγράφων (επισήμων και απορρήτων) παραδοχών τους, κι όχι οι διάφοροι αυτόκλητοι σταλινοειδείς "ερμηνευτές" που νομίζουν ότι κατέχουν ... τον Ομφαλό της Ιστορίας. Γι΄αυτό παρακάτω αναδημοσιεύω (με την έγκριση του συγγραφέα και του εκδότη) ένα απόσπασμα από το βιβλίο του καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κώστα Κατσάπη, Το "Πρόβλημα Νεολαία" - Μοντέρνοι νέοι, παράδοση και αμφισβήτηση στη μεταπολεμική Ελλάδα: 1964-1974 (Απρόβλεπτες Εκδόσεις, Αθήνα 2013). 
   Οι εικόνες (και οι λεζάντες που δεν απηχούν απαραιτήτως θέσεις του συγγραφέα), τα τονισμένα στοιχεία και η σημείωση (*) στο τέλος για τη Νέα Αριστερά (που επίσης δεν είναι απαραίτητο να απηχεί θέσεις του συγγραφέα) είναι από εμένα.

Θ.Λ.

      

Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2016

ΜΙΑ ΓΕΝΙΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ

Μουσική και πολιτισμός τη δεκαετία του '60

Συγγραφέας: David Pichaske
Εκδόσεις Κουκκίδα 2016 (πρώτη έκδοση: Schirmer Books, 1979)
Μετάφραση: Χίλντα Παπαδημητρίου
Σελίδες: 488




   Η αφήγηση της δεκαετίας του '60 βρίσκεται μονίμως υπό την απειλή παρερμηνείας και αποσπασματικότητας, αφού μετά τις πανηγυρικές, ιδεαλιστικές αφετηρίες της οδηγήθηκε σε μια τραχιά κι οργισμένη κορύφωση. Μόνο ένα βιβλίο με καλειδοσκοπική οπτική θα μπορούσε να δώσει ειρμό σ' αυτά τα χρόνια. Ο Ντέιβιντ Πιτσάσκι συμπλέκει τα γεγονότα αυτής της πολύχρωμης δεκαετίας με τα τραγούδια που χόρευε η νεολαία της, με τη μουσική που τη συνόδευε στις διαδηλώσεις και τα μαστουρώματά της.
    Τα τραγούδια ήταν η καινούργια μυθολογία. Από τους Beatles στον Μπομπ Ντίλαν, από τους Rolling Stones στους Mothers of Invention, από τους Doors στους Kinks. Άλλοτε ψυχαγωγική κι άλλοτε παράλογη, άλλοτε φρενήρης κι ενίοτε μεγαλειώδης, η μουσική μιλούσε στους πάντες.
  Με στίχους τραγουδιών και περιγραφές, ο συγγραφέας αναπαράγει επιτυχημένα τη δεκαετία του '60, χρησιμοποιώντας τους στίχους και τη μουσική που έκαναν μια γενιά να τραγουδάει, να χορεύει, να σκέφτεται, να καπνίζει, να διαδηλώνει, να γελάει και να ερωτεύεται. Μια διεισδυτική ματιά στις δυνάμεις που κινητοποίησαν μια γενιά, οδηγώντας την από την αθωότητα στον θυμό και κατόπιν στην απελπισία. Μια ζωντανή παρουσίαση των αμφιλεγόμενων απαντήσεων γι' αυτό που συνέβη πράγματι τη δεκαετία του '60 και γιατί.
   Από το "Blowin' In the Wind" στο "The Times they Are-A-Chargin'", από το "I Wanna Hold Your Hand" στο "Satisfaction", από τις μέρες της ελπίδας ως τις μέρες της σύγκρουσης και μετά στις μέρες του κατακερματισμού, το συναρπαστικό αυτό βιβλίο συλλαμβάνει με επιτυχία τον ιδεαλισμό και το καινοτόμο πνεύμα μιας γενιάς σε κίνηση.
   (Από το οπισθόφυλλο)

  Περιεχόμενα:
- Πρόλογος
- Το υπόβαθρο της δεκαετίας του '50
- Το οργισμένο όχι
- Το απαράμιλλο ναι
- Εναλλακτικοί τρόποι ζωής
- Η έλξη της βαρύτητας: Προσεταιρισμός, αφομοίωση και ροκ σαβούρα
- Ψευδοκουλτούρα, γελοιότητα και υπερβολή
- Η δεκαετία του '70: Κοιτώντας πίσω, κοιτώντας μπρος
- Προτεινόμενες ηχογραφήσεις
- Ευρετήριο